środa, 6 lutego 2013

uprawnienia dla osób niepełnosprawnych

Osoby posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności uprawnione są do korzystania ze zniżek i ulg oraz innych preferencyjnych rozwiązań. Poniżej przedstawiam kilkanaście z nich. Dokładnie ich nie opisuję z racji tego, że język prawa jest żywy i co jakiś czas uprawnienia te są poddawane modyfikacji. Należy również pamiętać o tym, że istotne jest nie tylko posiadanie samego orzeczenia, ale również istotne jest jaki jest stopień niepełnosprawności oraz jakie schorzenie.


Zniżki w Komunikacji
PKS - dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz umiarkowanym (ze względu na schorzenia wzroku) - na podstawie legitymacji osoby niepełnosprawnej
Lokalni przewoźnicy - pytać u przewoźników, ale zazwyczaj zniżki są przewidziane dla osób j/w
PKP - podobnie jak w PKS (zniżki przysługują w 2klasie) osoby niewidome, nie będące osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności (niezdolnie do samodzielnej egzystencji) mają również prawo na podstawie np. ważnej legitymacji osoby niepełnosprawnej
Zniżki czy też ulgi należą się również opiekunowi lub przewodnikowi towarzyszącemu w podróży osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności (niezdolnej do samodzielnej egzystencji) lub osobie niewidomej.
Dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej oraz ich rodzicom lub opiekunom przysługuje również ulga - w pociągach PKP i autobusach na trasie z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej, placówki wychowawczej itd.

Osoba niepełnosprawna nie powinna pracować w nocy lub w godzinach nadliczbowych. 
(Od stycznia 2012 roku czas pracy osoby zaliczanej do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności został wydłużony z 7 do 8 godzin dziennie (z 35 do 40 godzin tygodniowo). Uwaga: Wyjątek, gdy lekarz medycyny pracy wyda zaświadczenie o celowości skrócenia normy czasu pracy.

Karta parkingowa uprawnia osoby o obniżonej sprawności ruchowej do parkowania pojazdów w miejscach specjalnie do tego przeznaczonych, tzw. kopertach. (dotyczy to również osób przewożących osoby niepełnosprawne) - karty parkingowe wydawane są najczęściej osobom ze schorzeniami narządu ruchu.

Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej, piętnastominutowej przerwy w pracy (dodatkowe informacje u pracodawcy)

Pracownikowi ze znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje w roku kalendarzowym dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych. Osoby z takim orzeczeniem mają również prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w roku kalendarzowym w celu wyjazdu na turnus rehabilitacyjny (nie częściej niż raz w roku), a także w celu wykonania badań specjalistycznych, czy zakupu sprzętu ortopedycznego, (jeżeli nie można tego zrobić po godzinach pracy)

Osoby, które mają kłopoty z poruszaniem się i posiadają orzeczenie o niepełnosprawności, mogą starać się o dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do tzw. likwidacji barier architektonicznych w swoim mieszkaniu. (np. przystosowanie łazienki, schodów, poręczy czy innych) - sprawy te załatwia się za pośrednictwem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie (nie trzeba być właścicielem mieszkania by ubiegać się o takie dofinansowanie, wymagana jest jednak pisemna zgoda ów właściciela)

Wiele projektów unijnych przeznaczonych jest dla osób niepełnosprawnych, np. środki na otwarcie własnej działalności gospodarczej, dodatkowe szkolenia zawodowe, dokształcanie, zakup np. sprzętu komputerowego. Jak szukać? Należy zapoznać się z aktualnymi projektami np. kontaktując się z WUPem, czy Urzędem Marszałkowskim właściwym dla miejsca zamieszkania. Wiele projektów realizowanych jest również przez Urzędy Gmin, Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie, Ośrodki Pomocy Społecznej i innych niezależnych operatorów np. taki: wsparcie dla osób niepełnosprawnych - poradnictwo podatkowe

Raz w roku osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności mogą starać się o wyjazd na turnus rehabilitacyjny dofinansowany przez PFRON. Podstawą ubiegania się o dofinansowanie jest skierowanie wystawione przez lekarza. (kwota ewentualnego dofinansowania zależna jest od dochodu, o szczegóły należy pytać w Ośrodkach Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrach Pomocy Rodzinie)

Zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie przyznawane niepełnosprawnym na przynajmniej częściowe pokrycie kosztów opieki i pomocy niezależnie od wysokości dochodu. (ok. 150zł). Zasiłek przysługuje osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osobie, która ukończyła 75 lat. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje również osobie powyżej 16 roku życia z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności jeżeli niepełnosprawność powstała przed 21. rokiem życia. Do zasiłku mają prawo również niepełnosprawne dzieci. O dodatkowe informacje pytać należy w ośrodkach pomocy społecznej.

Orzeczenie o niepełnosprawności może mieć adnotację o prawie osoby niepełnosprawnej do zamieszkania w oddzielnym pokoju. Daje to możliwość doliczenia dodatkowej powierzchni mieszkaniowej (15 mkw) przy ubieganiu się o dodatek mieszkaniowy.

Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności jest potwierdzeniem statusu osoby niepełnosprawnej, umożliwiające korzystanie ze świadczeń i przywilejów, ale nie może stanowić podstawy do ubiegania się o rentę. Tym zajmują się lekarze orzecznicy ZUS i po więcej informacji należy tam się udać. 

Pomoc publiczna przyznawana jest osobom niepełnosprawnym, które chcą otworzyć własną działalność gospodarczą. Mogą one np. otrzymać: pieniądze na rozpoczęcie działalności gospodarczej, dofinansowanie do kredytów, refundację obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne. Uzależniona jest od posiadanego stopnia niepełnosprawności (więcej informacji na stronie PFRON lub w urzędach pracy)

Muzea państwowe mają obowiązek wprowadzania ulgowych biletów m.in. dla osób niepełnosprawnych (i ich opiekunów). Ulgowe bilety można otrzymać po okazaniu legitymacji. Wstęp do muzeów martyrologicznych jest bezpłatny, inne muzea udostępniają bezpłatnie swoje kolekcje przez jeden dzień w tygodniu. Wysokość ulgi oraz dzień bez biletów ustala dla każdego muzeum jego dyrektor. (co, gdzie, jak ... pytać przed udaniem się do danego muzeum). Muzea "prywatne" również stosują się do tych zasad więc zanim zakupisz bilet - pytaj. 

Rabaty na usługi telekomunikacyjne udzielane są osobom niepełnosprawnym ze względu na: 
choroby narządu wzroku - z orzeczeniem znacznego stopnia niepełnosprawności, zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu - z orzeczeniem znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności . W przypadku zastosowania przez Zespół Orzekający w orzeczeniu więcej niż jednego symbolu przyczyny niepełnosprawności. (o szczegóły i dodatkowe informacje pytać w TP SA lub innych operatorów) 

Z opłat abonamentowych RTV zwalnia się: osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, osoby całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, osoby o trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje dodatek pielęgnacyjny, osoby niesłyszące, (całkowita głuchota lub obustronne upośledzenie słuchu) - pytaj na poczcie lub stronie internetowej.

Ulgi w Komunikacji Miejskiej - każde miasto dysponujące komunikacją miejska działa na swoich zasadach - warto więc pytać kierowcę lub bezpośrednio w lokalnym MZK.

Pomoc w sądzie: Przepisy kodeksu postępowania cywilnego umożliwiają występowanie przed sądem w imieniu takich osób (w niektórych sprawach) innych uprawnionych podmiotów. Zgodnie z art. 61 par. 1 k.p.c., organizacje społeczne, których zadania nie polegają na prowadzeniu działalności gospodarczej, mogą bowiem wytyczać powództwa na rzecz obywateli. Wykaz organizacji uprawnionych do działania przed sądem w imieniu lub na rzecz obywateli zawiera rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 10 listopada 2000 r.

Osoba niepełnosprawna lub z dzieckiem niepełnosprawnym może załatwiać sprawy poza kolejnością w instytucjach i urzędach publicznych oraz w sklepach. Czy tak jest w istocie? 

O wyznaczenie ogólnodostępnego zastrzeżonego miejsca postojowego (parkingu) może starać się: osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności, oraz osoby z umiarkowanym lub lekkim stopniem niepełnosprawności, jeśli niepełnosprawność dotyczy narządów ruchu lub jest związana z chorobami, które mają wpływ na sprawność ruchową (wymagane jest orzeczenie lekarza). Osoba opiekująca się osobą niepełnosprawną (,,kierowca przewożący osobę niepełnosprawną mającą trudności w poruszaniu się"), posiadająca: zaświadczenie o pobieraniu zasiłku pielęgnacyjnego (np. na dziecko), uzupełnione zaświadczeniem lekarskim o niepełnosprawności lub poważnej chorobie, dokument: książeczkę ZUS lub orzeczenie komisji lekarskiej stwierdzającej, że osoba jest niepełnosprawna, korzysta z pomocy osób trzecich lub ma duże trudności w poruszaniu się. Więcej informacji w lokalnych spółdzielniach mieszkaniowych

Osoby niepełnosprawne mogą liczyć na preferencje, gdy starają się o paszport. (pytać w Starostwie)

Warto również pytać w Urzędzie Skarbowym o podatek dochodowy i ewentualne zwolnienia z niego, a w Urzędach Pocztowych o przywileje oferowane osobom niepełnosprawnym.

o niepełnosprawności pisałam również tutaj